یادداشت: محمدرضا ایـازی*
آرمان تبریز-کار یک روزنامه نگار متنوع و در عین حال سخت است. آنها بر اساس صلاحیت ها و مهارت های خود درمتنوع ترین زمینه های حرفه رسانه کار می کنند و زمینه های مسئولیت متفاوت را می توانند برای خود انتخاب کنند به همین دلیل است که روزنامه نگاران به طیف وسیعی از دانش نیاز دارند.

براساس روال شغلی،یک روزنامه نگار دارای وظایف گسترده ای است. اصولاً روزنامه نگار مطالب و موضوعاتی را منتشر می کند که مورد توجه و علاقه جامعه است. آنها ارائه دهندگان خدمات برای مردم هستند و در عین حال متعهد به حفظ کیفیت روزنامه نگاری هستند.
«« اما آنچه که یک روزنامه نگار حرفه ای را با افراد آماتور متمایز می کند این است که؛یک روزنامه نگار حرفه ای باید تربیون آنهایی باشد که دسترسی به بیان واقعیت ها را ندارند و یا همان صدای نشنیده ها و فریادهایی که آحاد مختلف جامعه را برای مطالبه گری منطقی به حرکت وا دارد و به عکس العمل ملزم کند.»»

در شناخت کلی نیز از واژه روزنامه نگار می توان این تعریف را بکار گرفت که: روزنامه نگار یک متخصص اطلاعات است که اخبار را کشف کرده، می نویسد و انتشار می دهد. روزنامه نگاران مقالات و گزارش هایی را برای روزنامه ها، مجلات و مجلات (چاپی و آنلاین) ایجاد می کنند، و همچنین خدمات روزنامه نگاری را برای رادیو و تلویزیون نیز تولید می کنند.

وظیفه رسانه بیافتن نقاط ظریف و دردناک جامعه است

در عصر کنونی یک قاعده کلی در دنیای امروز نهادینه شده است که وظیفه روزنامه نگار و رسانه به ویژه رسانه های سنتی را، یافتن نقاط ظریف و دردناک جامعه و مطرح کردن آنها برای بحث و ارایه طریق می داند و بر این اساس در یک جامعه دموکراسی، مردم حق دارند صدای خود را بلند کرده و نگرانی های خود را در برابر سیاست های نادرست تصمیمات دولت ها ابراز کنند. به همین ترتیب، وظیفه دولت نیز شنیدن صدای شهروندان و رسیدگی به نگرانی های آنان است و این وظایفی است که به سرانجام رساندن آن همانا به عهده روزنامه نگاران و خبرنگاران است.

متأسفانه هر جا که مطبوعات که از آن به عنوان رکن چهارم قانوان اساسی در برخی کشورها یاد می شود از این قاعده به دور باشند آن جامعه دچار عافیت طلبی و دولتمردان نیز،ازعاقبت بخیری کمتر بهره خواهند جست.

حق اطلاعات، همراه با آزادی بیان و انتقاد، یکی از آزادی های اساسی هر انسان است. حقوق و وظایف روزنامه نگاران از حق مردم برای دسترسی به حقایق و عقایدنیز به این ساختار باز می گردد.

مسئولیت روزنامه نگاران در قبال مردم ،قبل از هرمسئولیتی که در قبال شخص ثالث،به ویژه کارفرمایان و مقامات دولتی به عهده دارند،باید باشد و این مسولیت ها نباید اجازه دهد حتی هر از گاهی هم  که شده صدای مردم به طور کامل توسط دولت ها نادیده گرفته شود.

روزنامه نگاران باید امنیت شغلی داشته باشند

روزنامه نگاران باید به حدی امنیت شغلی داشته باشند که بتوانند بر اساس اراده خود قوانین لازم را برای اجرای مأموریت خود در عرصه اطلاع رسانی عملیاتی کنند.

همچنین اگر باور یک روزنامه نگار برمبنای این محور باشد که  ضمن بها دادن به قانون و به رسمیت شناختن قوانین کشور خود، فقط قضاوت همکاران حرفه ای خود، شورای مطبوعات یا سازمان های قانونی ««اخلاق حرفه ای را می پذیرند»» و در نهایت. آنها هرگونه دخالت دولت یا سایر ارگان های رسمی را می توانند کم رنگ کنند در این راه خطیر به نحواحسن عمل خواهد کرد و لغزش نیز به مراتب کمتر نمود خواهد کرد.

اینک زمان آن رسیده است که قبول کنیم،حرفه روزنامه نگاری شغلی نیست که بتوان آن را با مسامحه و تساهل به بازی گرفت و سهل انگاری کرد. روزنامه نگاران و خبرنگاران موظفند گزارش ها و اتفاقات جامعه  را به طور کامل و بدون جانبداری در قبال تعهد به اخلاق حرقه ای و وجدان خود تحول جامعه دهند.

اگر روزنامه نگار براین باور هست که می خواهد بلندگوی مخاطب خود باشید، نقش خود، مخاطبان و قدرت کلام خود را درک کنید و هر روز برای حفظ یکپارچگی اصول مطبوعاتی که با قدرت قلم همراه است تلاش کنید و برای رسیدن به هدف انتشار کامل ترین و متعادل ترین رخدادها رجوع کند جامعه کمتر دچار تردید خواهد شد.

یک روزنامه نگار و یا خبرنگار متعهد است قاعدتا از حقیقت رخ نمایی کند و از دروغ و ایجاد یاس و نا امید برحذر باشد و طبق اصول روزنامه نگاری بی طرفی را رعایت و اخلاق عمومی روزنامه نگاری نیز نباید براخلاق و وجدان شخصی روزنامه نگار مقدم باشد.

درکل در هر ملل و جامعه وظیفه عمومی مطبوعات شامل انتشار حقایق (بیان واقعیت) و ابراز عقیده (قضاوت ارزشی) است که شهروندان باید بدانند آگاهی یابند تابتوانند نظرات خود را شکل دهند. به هر حال مشارکت در شکل‌گیری افکار عمومی هم  ممکن است حاوی قضاوت‌های تند یا حتی جدلی باشد و این  مهم شدنی نیست به جز با ورود خبرنگاران و روزنامه نگاران برای ثبت آن در آرشیو تاریخ ملت ها.

در خاتمه ذکر این مطلب ضروری هست که یک روزنامه نگار می داند که فلسفه اخلاق روزنامه‌نگاری از جمله مباحث مطرح در قلمرو دانش جامعه‌شناسی، علم ارتباطات و اخلاق کاربردی است و بر این اساس باید خود را برای درک مطالب به روزتر آماده کند.

منبع: آرمان تبریز